پی ار پی زانو چیست ؟
پی ار پی زانو ( پی آر پی زانو – PRP زانو و یا ( Platelet Rich Plasma ) یک روش درمانی جدید برای بهبود آسیب‌های جزعی در بدن است. پی آر پی زانو حاوی مقادیر زیادی پلاکت است. پلاکت بخشی از خون است که با وجود فاکتورهای رشد و پروتئین، در بازسازی و ترمیم بافت آسیب دیده، بهبود عملکرد مفصل و عضلات و کاهش درد محل آسیب، بسیار تاثیرگذار است. در این روش از پلاکت‌های خون بیمار استفاده می‌شود. بنابراین یک درمان بسیار ایمن بدون بروز واکنش‌های آلرژی و انتقال هر گونه بیماری است.
تعداد جلسات درمان پی ار پی زانو چقدر است ؟
تعداد جلسات درمان پی آر پی زانو با توجه به میزان آسیب در بیماران با شرایط مختلف متفاوت است. اما معمولا تعداد جلسات پی ار پی زانو یک تا سه جلسه با فاصله 20 روز تا یک ماه است. طی تحقیقات دانشمندان تاثیرات پی ار پی پس از چندین بار تزریق بسیار بیشتر می‌شود.
نحوه اثر پی ار پی زانو چگونه است ؟
در نحوه اثر پی آر پی زانو ، پلاکت های موجود در پی ار پی ز انو حاوی عوامل رشد بافتی (Growth Factor) هستند که می‌توانند عامل اصلی در فرایند ترمیم و بازسازی بافت ها را به بدن ارائه نمایند. این عوامل سبب رشد، تکثیر و تمایز سلول های مختلف پوستی و بافتی شده و منجر به افزایش کلاژن، الاستین، ماده بین سلولی و تولید رگ های جدید می‌شوند.
در نهایت سلول های بنیادی به سلول های بافت آسیب دیده تبدیل می‌شوند. این فرایند توسط مواد ترشح شده از پلاکت ها هدایت شده و موجب ترمیم بافت آسیب دیده می‌شود. پلاکت ها دارای ظاهری کروی شکل هستند که از ریز شدن سیتوپلاسم سلول های مگاکارپوسیت در مغز استخوان به وجود می‌آید.
پلاکت های خون باعث می‌شود زمانی که آسیبی به بافت ها وارد می‌شود از خونریزی رگ ها جلوگیری کرده و با به وجود آوردن پلاک پلاکتی و با ترشح پروتئین های خاص بافت را ترمیم کند. با این فرآیندی که انجام می‌گیرد بافت ها بازسازی می‌شوند.
برای درمان درد زانو با پی آر پی زانو پلاکت ها همراه با مواد موثر دیگر در بازسازی بافت ها ترکیب می‌شود و در داخل سرنگ های مخصوص ریخته می‌شود و بعد از تزریق بافت تحریک شده و ترمیم آغاز می‌شود. پی ار پی یک فراورده خونی به معنای پلاسمای غنی از پلاکت است که طی یک فرایند جداسازی از خون تازه و لخته نشده تهیه می‌گردد.
پی ار پی زانو چند درصد اثر گذاری دارد ؟
درصد اثر گذاری پی آر پی زانو در حدود 85 درصد در سال‌های اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است.
مدت زمان ماندگاری پی ار پی زانو چقدر است ؟
زمان ماندگاری پی آر پی زانو به طور کلی حدود چند هفته تا چند ماه بعد از تزریق پی آر پی زانو می‌توان نتایج را مشاهده کرد. ممکن است پزشک برای ایجاد نتایج فوری همراه با پی ار پی فیلر هم تزریق کند. معمولا نتایج این روش زیبایی حدود ۱۸ ماه ماندگاری دارد.
مدت زمان بهبودی بعد از تزریق پی ار پی زانو چقد است ؟
مدت زمان بهبودی پس از پی آر پی زانو ، نسبتا سریع است. درد و تورم در ناحیه تزریق پس از 3 تا 7 روز کاهش یافته و طی سه تا چهار هفته بعد از آن نیز، درد محل تزریق به میزان قابل توجهی کم می‌شود. طی سه تا شش ماه پس از تزریق با بهبود آسیب‌های موجود در مفصل عملکرد زانو افزایش خواهد یافت.
پی ار پی زانو برای چه کسانی نامناسب است ؟
پی آر پی زانو روش ایمن بوده و بیشتر افراد در هر سنی می‌توانند تزریق پی آر پی زانو انجام دهند. اما افراد با مشکلات زیر نمی‌توانند از این روش استفاده کنند.
- بیماران مبتلا به ایدز (HIV)
- هر نوع سرطان خون
- هپاتیت C
- سرطان پوست در ناحیه‌ای که قرار است تزریق انجام شود
- بیماران قلبی عروقی که داروهای رقیق‌کننده خون مصرف می‌کنند
- بیماری زمینه‌ای مانند دیابت درمان‌نشده
پی ار پی زانو برای چه افرادی درچه سنینی کاربرد دارد ؟
پی آر پی زانو را در هر سنی که دچار طیف گسترده‌ای از آسیب اسکلتی عضلانی هستند می‌توان انجام داد. بیماران مبتلا به آرتروز زانو برای تسکین درد می‌توانند از این روش استفاده کنند. البته بیماران جوان یا با علائم خفیف نتیجه بهتری از درمان می‌گیرند.
پی ار پی زانو برای چه افرادی مضر است ؟
- عفونت فعال در محل تزریق
- اختلالات پلاکت و انعقادی
- اختلالات ایمنی خصوصاً کانسر
- کم‌خونی شدید
پی ار پی زانو در چه افرادی اثر ندارد ؟
به طور کلی نمی‌توان گفت انجام پی آر پی زانو برای چه کسانی مضر است. اما می‌توان گفت این روش درمانی برای چه کسانی بهترین نتیجه را دارد. به همین دلیل قبل از شروع درمان به این روش به موارد زیر توجه می‌شود:
- سن : افراد در سنین مختلف واجد شرایط درمان با پی ار پی زانو هستند
- وضعیت خون : افراد با گروه خونی مختلف محدودیتی برای درمان با این روش ندارند، اما اگر پلاکت خون بیمار پایین‌تر از حد نرمال باشد باید معاینات لازم انجام شود.
- سلامتی : افرادی که از سلامت کافی برخوردار هستند، پاسخ بهتری به درمان خواهند داد. برای مثال افرادی که سیگار مصرف می‌کنند، و یا بیماری‌هایی مانند دیابت، تیروئید، سرطان و یا به سایر بیماریهای مزمن دچار هستند، کاندیدای مناسبی برای پی ار پی زانو نخواهند بود.
عوارض پی ار پی زانو و خطرات :
عوارض پی آر پی زانو بسیار کم می‌باشد. هر چند که هر تزریقی می‌تواند به دلیل رعایت نکردن مسایل استریل کردن و …. موجب عفونت شود ولی چون پی آر پی زانو در واقع استفاده از خون خود فرد می‌باشد لذا کم ترین عوارض و مشکلات را برای فرد رقم می‌زند. ولی بعضی از انواع کیت پی آر پی زانو امکان عفونتشان بیشتر از انواع پی آر پی می‌باشد
آمادگی های قبل از تزریق پی ار پی زانو :
ابتدا قبل از تزریق پی آر پی زانو به طور کامل توسط پزشک معاینات لازم شده و آمادگی‌های لازم به بیمار داده می‌شود. اما با این حال چند نکته وجود دارد که با مشورت پزشک لازم است قبل از تزریق به آنها توجه کنید:
- حداقل سه تا چهار روز قبل از تزریق پی آر پی زانو ، داروهای ضد انعقاد و التهاب را قطع کنید
- یک تا دو هفته قبل از تزریق پی آر پی زانو ، مصرف گیاهان رقیق کننده خون، مکمل‌ها و ویتامین‌ها را متوقف کنید
- یک تا دو هفته قبل از تزریق پی آر پی زانو ، مصرف داروهای استروئیدی سیستماتیک را قطع کنید
- در روز تزریق پی آر پی زانو یک وعده غذایی سالم و کامل بخورید
- یک تا دو هفته بعد از تزریق پی آر پی زانو ، مقدار زیادی آب بنوشید
کارهای ضروری بعد از تزریق پی ار پی زانو :
از جمله کارهای ضروری بعد از تزریق پی آر پی زانو ، بیمار باید 1 هفته قبل و 2 هفته بعد درمان داروهای ضد فعالیت پلاکت مانند آسپرین را قطع کند. همچنین انجام پی آر پی زانو را باید تا 2 هفته بعد از خوردن کورتن خوراکی و 4 هفته بعد از انجام کورتن داخل مفصلی (و نه تزریقات ساده مفصلی ) به تأخیر انداخت. داروهای NSAID یعنی مسکن‌های از دسته بروفن، دیکلوفناک، ناپروکسن و داروهای مشابه باید 48 تا 72 ساعت قبل از تزریق قطع شود. استفاده از استامینوفن و پمادهای ضد درد قبل و بعد از تزریق ممنوعیتی ندارد.
هدف جراحی تعویض کامل زانو درمان درد، اصلاح شکل و بهبود عملکرد زانوی بیمار می باشد عمل جراحی تعویض مفصل زانو با بیهوشی یا بی حسی انجام می شود. جراح با ایجاد برشی در پوست در قسمت آسیب دیده به مفصل زانو دسترسی می یابد.